Surface water deficiency redounded to using the groundwater resources in the arid and semiarid regions of the state in order to providing ever-increasing requirements because of social-economic development programs have led to overuse and negative budget of groundwater resources. Therefore, the only way to regulate it is to use managerial methods for proper use of water resources while taking into account permanent development. Intelligent management of these resources requires exact identification of groundwater fluctuations and determination of its behavior as result of changes affected on them in the future. Using novel modeling methods and integrating them led to results that are more exact and consume less time. Continuous level downfall led to negative budget in Gouharkouh plain aquifer (Khash, Sistan & Baluchistan, Iran) and based on conducted researches the aquifer is confront with 12.4 MCM annual shortage and about 57 cm Annual water level downfall in past 5 years. In this study, GMS (Groundwater Modeling System) and integrated data layers in GIS (Geographic Information System) have been used for plain modeling in the steady and unsteady states. Finally using calibrated model, effect of an artificial-recharge project on eastern part of the Gouharkouh aquifer has been surveyed and amount of rise in groundwater level during 1 year has been predicted. According to the modeling results, artificial-recharge project will lead to groundwater level rise about 1.7 m around the areas near the implementation of the project.
هنگامی که سرعت آب در سازههای هیدرولیکی به حدود 20 متر بر ثانیه برسد وقوع حفرهزایی(کاویتاسیون) تقریباً قطعی است. تخریب در سدها و تونلهای زیادی در سراسر دنیا به علت وقوع حفرهزایی گزارش شده است. از جمله روشهای مقابله با حفرهزایی صیقلی کردن سطوح بتنی، هوادهی جریان و استفاده از مواد با مقاومت بالا میباشد. علیرغم مطالعات انجام شده و روشهای پیشنهادی برای کنترل این پدیده، به علت پیچیدگی موضوع حفرهزایی از یک طرف، و اهمیت سازههای هیدرولیکی از طرف دیگر، مطالعات بیشتر برای یافتن روشهای بهینه و اقتصادی برای مقابله با حفرهزایی مورد نیاز میباشد. در مقاله حاضر ابتدا مشکلات و محدودیتهای روشهای موجود برای مقابله با حفرهزایی ارائه شده و سپس گزینه استفاده از بتنهای فوقتوانمند(Ultra Hight Performance Concrete) برای مقابله و پیشگیری از خطرات حفرهزایی در سازههای هیدرولیکی مورد بررسی قرار گرفته است. تجربیات موفقیت آمیز استفاده از این بتن در کاهش خسارات ناشی از حفرهزایی نیز ارائه شده است. در ادامه، نتایج ساخت این بتن در ایران گزارش شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهد استفاده از بتن فوقتوانمند میتواند گزینه مطلوبی برای کاهش و کنترل خسارتهای ناشی از حفرهزایی در سازههای هیدرولیکی سدها باشد.
اجرای بتن ریزی بستگی خاصّی به کارایی و ویژگی هایی از جمله همگنی و عدم حضور پدیده جـدایی دانـه هـا دارد. کاربرد های بخصوص مثل بتن ریزی زیر آب همواره به بتنی جدید نیاز داشته کـه بـدون نیـا ز بـه ویبـره بـه راحتی داخل قالب جای گیرد، ویبره در چنین شرایطی به راحتی امکان پذیر نیست . امروزه اهمیت کارایی بتن به طور گسترده ای پذیرفته شده و تأثیر عواملی همچون نسبت آب به سیمان و یا میزان افزودنیها، کاملاً شناخته شده اند . در این راستا اگرچه بتن خـود متـراک م، نقطـه عطفـی در صـنعت بـتن محـسوب میشود، لیکن با اطلاعات موجود هنوز رفتار روانی این نوع بتن و ارزیابی کارایی آن بـر مهندسـین کـاملاً روشـن نگردیده است . این مقاله به بررسی این نوع بتن اختـصاص دارد و در آن بـه موضـوعاتی چـون منـافع ایـن بـتن، افزودنیهـا، طـرح اختلاط و خواصّ بتن تازه و سخت شده پرداخته شده است
Limitation of water resources, population growth, increase of water consumption per capita, industrial and agricultural development, highlighted the non-revenue water (or unaccounted-for water) as an important issue especially in developing countries. Therefore managers and decision makers in water and wastewater sectors should consider this important issue in their plans. Pressure management is one of the most effective and economical methods for water loss reduction in distribution networks. In spite of many studies which describe the principles of pressure management theory, however, only few studies on pressure management at field are available, therefore more studies on pressure management at field are necessary. In this paper, effect of pressure management on improving of performance indicators of water distribution network was studied. To perform the study, a small water distribution network in Tehran city was isolated. A modulated pressure reducing valve (PRV) with an ultrasonic flowmeter used to control and monitor the flow parameters. Some different pressure patterns were generated by the modulated PRV applied on the network and for each case, minimum night flows were measured. By suitable adjustment of pressure patterns, no complaint reported by consumers during the study period. Results showed that a good pressure management could significantly decrease the minimum night flow and improve performance indicators.
عدم وجود منابع آبهای سطحی و در نتیجه استفاده الزامی از منابع آبهای زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک کشور جهت تامین تقاضاهای روزافزون آب در نتیجه برنامههای توسعه اقتصادی-اجتمایی، نهایتاً منجر به بیلان منفی دشتهای موجود در این نواحی و کاهش بیش از حد تراز آبهای زیرزمینی گردیده است. لذا تنها تمسک به شیوههای مدیریتی و استفاده بهینه از منابع آب با در نظر گرفتن توسعه پایدار تا حدودی میتواند افت سطح آب را کاهش دهد. لازمه مدیریت صحیح این منابع، شناخت دقیق نوسانات سفره آب زیرزمینی و تعیین رفتار آتی آن در قبال تغییرات اعمالی روی آنها میباشد. در این راه، استفاده از روشهای نوین مدلسازی و تلفیق آنها باعث اخذ نتایج دقیقتر و صرف زمان و هزینه کمتر میگردد.
افت مستمر سطح آب زیرزمینی منجر به کسری مخزن و منفی شدن بیلان آب زیرزمینی آبخوان گوهرکوه واقع در شهرستان خاش استان سیستان و بلوچستان شده و بر اساس مطالعات انجام گرفته با کسری مخزن متوسط سالیانه حدود 4/12 میلیون متر مکعب مواجه گردیده است. میزان افت متوسط سالیانه در این دشت در یک دوره 5 ساله حدود 57 سانتیمتر بوده است. در مقاله حاضر، نحوه تهیه مدل ماندگار و غیرماندگار دشت با استفاده از مدل آب زیرزمینی GMS و تلفیق لایههای اطلاعاتی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS مورد بحث قرار میگیرد. در نهایت با استفاده از مدل کالیبره شده، تاثیر اجرای یک طرح تغذیه مصنوعی در شرق دشت گوهرکوه بررسی و میزان افزایش تراز آبهای زیرزمینی در کل دشت، یک سال بعد از اجرای طرح مذکور پیشبینی میگردد. نتایج نشان میدهد که اجرای طرح مذکور باعث افزایش سطح آب زیرزمینی تا حدود 1.7 متر در حوالی محل اجرای طرح تغذیه مصنوعی خواهد شد.
نشت، سهم قابل توجهی از آب بدون درآمد در شبکههای توزیع را به خود اختصاص میدهد. بسیاری از شبکههای آبرسانی شهرهای کشور با مشکل نشت آب مواجه هستند. با توجه به محدودیت جدی در منابع آب شرب، اقدام در جهت کاهش نشت در شبکههای آبرسانی بخصوص برای شهرهای بزرگ چون تهران، بسیار با اهمیت میباشد. علیرغم اهمیت موضوع نشت در شبکههای آبرسانی، مطالعات انجام شده در این مورد و علیالخصوص مطالعاتی که منجر به نتایج میدانی شده کافی نبوده و بررسیهای بیشتری در این زمینه مورد نیاز است. هدف از ارائه مقاله حاضر، بررسی تاثیر تغییرات فشار شبکه بر مقادیر نشت و مصارف مشترکین در شبکه توزیع آب میباشد. در مطالعه حاضر یکی از مناطق شمالی شهر تهران به عنوان پایلوت انتخاب شده و پس از اندازهگیری پارامترهای جریان، شامل مقادیر دبی ورودی به ایزوله و قرائت کنتور مشترکین، مقادیر حداقل جریان شبانه و مصرف برآورد گردیده است. با نصب شیرهای فشارشکن دارای کنترلگر، میزان فشار شبکه در ساعتها و شرایط مختلف تنظیم گردیده و هر بار مقادیر پارامترهای مورد مطالعه بررسی شدهاند. نتایج نشان میدهد که با کاهش کنترل شده فشار، میتوان مصرف مشترکین و همچنین نشت شبکه آبرسانی را کاهش داد. مقدار این کاهش برای شبکه موجود محاسبه، و نتایج مورد بحث قرار گرفته است.
مدل تجربی DLSRS در سال 1389 توسط شرکت مدیریت منابع آب ایران برای تعیین حریم کمی رودخانهها ابلاغ گردیده است. اگر چه در تعیین موردی حریم رودخانهها به منظور ساده سازی محاسبات استفاده از سه شاخص به جای پنج شاخص مدل مذکور مجاز دانسته شده، ولی همچنان تعیین دبی 25 ساله به عنوان مشکل اصلی کاربران در استفاده از این مدل در رودخانههای فاقد ایستگاه هیدرومتری بر قوت خود باقی است. در این مقاله تعیین ضرایب منطقهای در تلفیق با روش عکس فاصله وزنی به عنوان روش برآورد دبی 25 ساله برای تعیین حریم رودخانههای فاقد ایستگاه هیدرومتری پیشنهاد شده است. با استفاده از این روش مقدار دبی 25 ساله هر آبراهه فقط با داشتن موقعیت مکانی و سطح حوضه آبریز بالادست آن قابل محاسبه میباشد. کنترل نتایج روش پیشنهادی در محدوده رودخانههای استان ایلام حاکی از نتایج قابل قبول روش مذکور میباشد.
مدیریت فشار، یکی از روشهای مدیریت تقاضای آب است. برای ارزیابی تاثیر تغییر فشار بر میزان نشت شبکه، معمولاً از رابطه فاواد (FAVAD) استفاده میشود که در این رابطه، مقدار توان ترم فشار (N) میبایست تعیین گردد. برای محاسبه N یا میبایست اطلاعاتی از منافذ نشت لولهها را داشت و یا همراه با تغییرات فشار، مقدار نشت شبکه تعیین شود که اندازهگیری آن، مشکل است. همچنین، مطالعات انجام شده برای تعیین اثر تغییرات فشار بر مصارف و نشت آب نیز کافی به نظر نمیرسد. در مطالعه حاضر روش تحلیلی جدیدی برای برآورد N بدون نیاز به اندازهگیری مستقیم مقدار نشت، ارائه شده است. جهت بکارگیری روش پیشنهادی و همچنین جهت بررسی اثرات فشار بر مصرف و تلفات آب، شبکه یکی از مناطق شهر تهران بعنوان پایلوت مطالعاتی انتخاب و ایزوله شد. در این پایلوت با اعمال الگوهای متفاوت فشار برای خروجی شیر فشارشکن نصب شده در بالادست پایلوت، تغییرات حداقل جریان شبانه، جریان ورودی به شبکه و مصرف مشترکین اندازهگیری شد که اجرای مدیریت فشار در این پروژه توانست میزان آنها را به ترتیب تا 50، 21 و30 درصد کاهش دهد. در ادامه با استفاده از دادههای اندازهگیری، روابطی برای تخمین اثرات کاهش فشار بر میزان کاهش جریان شبانه، دبی ورودی به شبکه و همچنین مصرف مشترکین ارائه شد.
نشت آب در شبکههای توزیع سهم قابل توجهی از آب بدون درآمد را به خود اختصاص میدهد. بسیاری از شبکههای آبرسانی کشور با مشکل نشت آب مواجه هستند. با توجه به محدودیت جدی در منابع آب شرب و هزینههای تامین آب، اقدام در جهت کاهش نشت در شبکه بسیار با اهمیت است. اولین قدم در مدیریت نشت، ارزیابی و برآورد شرایط موجود نشت شبکه و امکان مقایسه کمی و کیفی آن با دیگر شبکههای توزیع آب میباشد. به منظور ارزیابی و دستیابی به ابزاری مناسب جهت مدیریت نشت در شبکههای توزیع، شاخصهای عملکرد نشت در شبکههای توزیع آب تعریف شده است. علیرغم اهمیت موضوع نشت در شبکههای آبرسانی، به علت مشکلات تعیین میزان نشت و عدم امکان اندازهگیری مستقیم آن، مطالعات انجام شده کافی به نظر نمیرسد و مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است. هدف از ارائه مقاله حاضر تعیین شاخصهای عملکرد نشت در شبکههای آبرسانی و بررسی تاثیر تغییرات فشار شبکه بر آنها میباشد. در مطالعه حاضر یکی از مناطق شمالی شهر تهران به عنوان پایلوت انتخاب شده و پس اندازهگیری پارامترهای جریان، مقادیر شاخصهای نشت برای آن محاسبه گردیده است. با نصب شیرهای فشار شکن دارای کنترلگر، میزان فشار شبکه در ساعتها و شرایط مختلف تنظیم گردیده است. در هر مرحله میزان نشت برآورد و تاثیر تغییرات فشار بر شاخصهای عملکرد نشت از جمله TIRL ,UBRL و ILI مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده با مقادیر شاخصهای عملکرد نشت چند کشور مقایسه شدهاند.